เครื่องสำรองไฟคืออะไร ?
เครื่องสำรองไฟ หรือที่เรียกว่า ระบบ UPS เป็นอุปกรณ์ที่แปลงกระแสไฟตรงเป็นกระแสสลับ ซึ่งจะช่วยปกป้องอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อพลังงาน และให้พลังงานสำรองของแบตเตอรี่ในระหว่างที่ไฟฟ้าดับ ระบบ UPS บางระบบยังควบคุมและป้องกันอุปกรณ์ที่แนบมาจากแรงดันไฟฟ้าที่ผิดปกติ ซึ่งมีฟังก์ชั่นสำคัญสองประการคือ เพื่อให้พลังงานสำรองจากแบตเตอรี่ และเพื่อป้องกันอุปกรณ์จากไฟกระชากและสัญญาณรบกวนในสายไฟ
ทำไมต้องใช้ระบบ UPS
ในกรณีที่ไฟดับ เครื่องสำรองไฟฟ้าจะสลับไปใช้พลังงานแบตเตอรี่ทันทีเพื่อให้เป็นแหล่งพลังงานอย่างต่อเนื่อง อายุการใช้งานแบตเตอรี่อาจแตกต่างกันไปตามระบบและขึ้นอยู่กับปริมาณพลังงานที่คุณใช้ การสำรองแบตเตอรี่นี้จะช่วยให้คุณมีเวลาปิดอุปกรณ์ เซิร์ฟเวอร์ เซฟข้อมูล หรือแม้แต่ปิดคอนโซลวิดีโอเกม ทำให้อุปกรณ์ไฟฟ้าไม่เสียหาย ทั้งยังรักษาข้อมูลไว้ได้อีกด้วย
UPS มีกี่ชนิด ? แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ดังนี้
1. เครื่องสำรองไฟชนิด Online Protection UPS หรือ Line Interactive UPS with Stabilizer
- UPS ชนิดนี้ถูกพัฒนามาจาก Offline UPS โดยเพิ่มระบบป้องกันแรงดันไฟฟ้าสูงหรือต่ำอัตโนมัติ (Stabilizer) เพื่อป้องกันปัญหาทางไฟฟ้า ช่วยให้ UPS ไม่จำเป็นต้องจ่ายพลังงานไฟฟ้าสำรองจากแบตเตอรี่ทุกครั้งที่ไฟตกหรือไฟเกินไม่มากนัก
- Online Protection UPS หรือ Line Interactive UPS with Stabilizer จัดได้ว่าเป็น UPS ที่นิยมมากที่สุดในประเทศไทยขณะนี้ ราคาไม่แพงและคุณภาพไฟฟ้าที่ได้อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้
คุณสมบัติของ Online Protection UPS หรือ Line Interactive UPS with Stabilizer
- เหมาะสำหรับอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (PC) ทั้งในบ้านและสำนักงาน
- มีระบบปรับแรงดันไฟฟ้าอัตโนมัติ (Stabilizer) เพื่อป้องกันปัญหาไฟเกินและไฟตก
- สัญญาณรบกวนทางไฟฟ้าบางอย่างที่ไม่เป็นอันตรายต่ออุปกรณ์ไฟฟ้ายังสามารถผ่านเข้าไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้าได้
- เหมาะสำหรับใช้งานในพื้นที่ที่มีความผันผวนของแรงดันไฟฟ้ามากๆ เช่น ประเทศไทย, พม่า, ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย ฯลฯ
- ไม่เหมาะสำหรับนำไปใช้กับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่มีความไวต่อคุณภาพของกระแสไฟฟ้ามากๆ เช่น เครื่องมือแพทย์และเครื่องจักรในโรงงาน ฯลฯ
2. เครื่องสำรองไฟชนิด True on-line UPSTrue Online UPS
- เป็น UPS ที่มีศักยภาพสูงที่สุด สามารถป้องกันปัญหาทางไฟฟ้าได้ทุกกรณี ไม่ว่าจะเป็น ไฟดับ, ไฟตก, ไฟเกิน หรือสัญญาณรบกวนใดๆ และให้คุณภาพไฟฟ้าที่ดี ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้ UPS ชนิดนี้มีราคาสูงกว่า UPS ชนิดอื่นๆ
หลักการทำงานของ UPS ชนิดนี้
- เครื่องประจุกระแสไฟฟ้า (Charger) และเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้า (Inverter) จะทำงานตลอดเวลา ไม่ว่าคุณภาพไฟฟ้าจะเป็นอย่างไร ก็สามารถจ่ายพลังงานไฟฟ้าให้กับอุปกรณ์ไฟฟ้า (Load) ได้ตามปกติ ยกเว้นกรณีเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้าเสีย จึงจะจ่ายพลังงานไฟฟ้าจากระบบจ่ายพลังงานไฟฟ้า (Main) จากการไฟฟ้าไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้า (แต่ไม่ควรใช้งานต่อไปหากเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้าเสีย)
คุณสมบัติของ Treu on-line UPS
- มีศักยภาพสูงสุด สามารถป้องกันปัญหาทางไฟฟ้าได้ทุกกรณี
- ไฟฟ้ากระแสสลับที่อุปกรณ์ไฟฟ้าจะได้รับจาก UPS ชนิดนี้ จะเป็นไฟฟ้าที่มีคุณภาพสูง มีความเที่ยงตรงของระดับแรงดันไฟฟ้า และปราศจากสัญญาณรบกวนใดๆ
- กรณีไฟฟ้าดับหรือขาดช่วง UPS จะนำพลังงานสำรองในแบตเตอรี่มาแปลงเป็นไฟฟ้ากระแสสลับเพื่อจ่ายให้แก่อุปกรณ์ไฟฟ้าได้ในทันที
การเลือกใช้ UPS ให้เหมาะสมกับอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดต่างๆ
- หากการใช้งานใดที่มีจุดประสงค์เพื่อสำรองพลังงานไฟฟ้า สำหรับจ่ายให้กับอุปกรณ์ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิคส์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งคอมพิวเตอร์ ในเวลาที่เกิดไฟดับหรือไฟตก หรือเพื่อปรับแรงดันไฟฟ้าให้อยู่ในระดับที่ไม่เป็นอันตรายต่ออุปกรณ์ไฟฟ้า เมื่อเกิดปัญหาทางไฟฟ้า หรือเพื่อป้องกันสัญญาณรบกวนทางไฟฟ้าที่อาจสร้างความเสียหายต่อข้อมูลและอุปกรณ์ไฟฟ้า
สามารถนำ UPS ไปใช้งานได้ เช่น
- ระบบงานคอมพิวเตอร์ : คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อ เช่น เครื่องพิมพ์, จอ, ลำโพง และโมเด็ม ฯลฯ
- สำนักงาน : ระบบสื่อสาร, ระบบคอมพิวเตอร์, เครื่องจักร, อุปกรณ์สำนักงาน และอุปกรณ์ไฟฟ้า ฯลฯ
- โรงงานอุตสาหกรรม : ระบบสื่อสาร, ระบบคอมพิวเตอร์, เครื่องจักร, เครื่องมือ-เครื่องใช้, เครื่องมือตรวจวัด และ อุปกรณ์ไฟฟ้า ฯลฯ
- การแพทย์ : เครื่องมือทางการแพทย์, เครื่องมือและอุปกรณ์ภายในห้องผ่าตัด ฯลฯ
- สื่อสารและโทรคมนาคม : อุปกรณ์สื่อสาร และห้องควบคุมระบบโทรคมนาคม ฯลฯ
- การจัดการและประมวลผลข้อมูล : ระบบประมวลผลและรายงานข้อมูลของธนาคารและตลาดหุ้น ฯลฯ
- บ้านพักอาศัย : อุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนิด เช่น โทรทัศน์, เครื่องเสียง, เครื่องรับวิทยุ และพัดลม ฯลฯ รวมถึง คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อ